الإلظاظ: الإلحاح على الشیء، و ألظ به، و منه الملاظة فی الحرب. و رجل ملظاظ: ملظ شدید الإیلاع بالشیء، ملج، قال: عجبت و الدهر له لظیظ
و یقال: رجل کظ لظ، أی عسر متشدد. و التلظلظ و اللظلظة من قولک: حیة تتلظلظ، و هو تحریک رأسها من شدة اغتیاظها. و حیة تتلظى من خبثها و توقدها، و الحر یتلظى کأنه یلتهب مثل النار، و سمیت النار لظى من لزوقها بالجلد، و یقال: اشتقاقه من الإلظاظ، فأدخلوا الیاء کما أدخلوها على الظن فقالوا: تظنیت، و إنما هو: تظننت،
و فی الحدیث:
ألظوا بیا ذا الجلال و الإکرام
أی سلموا بها و داوموا علیها، أی على هذه الکلمة. [و أما قولهم فی الحر: یتلظى فکأنه یتلهب کالنار من اللظى]
العین، ج8، ص151
الظاظ و الحاح و اصرار در ذات انسان وجود دارد. اما به چیزی؟ خب یا بد؟ به هر چیزی که باشد ارزش انسان را نشان می‌دهد. در حدیث فرموده اند: الحاح داشته باشید به ذکر یا ذاالجلال و الاکرام.